XXII Krajowa Konferencja Dydaktyków Przedmiotów Przyrodniczych „Wokół jakości edukacji przyrodniczej – nowe wyzwania”

W dniach 19 – 21 września br. odbyła się na Uniwersytecie Wrocławskim XXII Krajowa Konferencja Dydaktyków Przedmiotów Przyrodniczych. Organizatorami Konferencji byli: Pracownia Nowoczesnych Strategii Nauczania Biologii Wydziału Nauk Biologicznych, Zakład Dydaktyki Chemii Wydziału Chemii oraz Centrum Edukacji Nauczycielskiej Uniwersytetu Wrocławskiego przy współudziale Sekcji Dydaktyki Biologii  Polskiego Towarzystwa Przyrodników im. Kopernika, Instytutu Biologii Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach, Liceum Ogólnokształcącego nr XVI we Wrocławiu oraz Powiatowego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli Powiatowego Centrum Edukacji i Kultury w Oleśnicy.

W imieniu JM Rektora Uniwersytetu Wrocławskiego prof. dr hab. Adama Jezierskiego uczestników Konferencji powitał Dziekan Wydziału Nauk Biologicznych dr hab. Dariusz Skarżyński prof. UWr.

Uczyniła to również Przewodnicząca Sekcji Dydaktyków Biologii Polskiego Towarzystwa Przyrodników im. Kopernika prof. nadzw. dr hab. Ilona Żeber – Dzikowska, zwracając szczególną uwagę na fakt, że Konferencja ta odbywa się w szczególnym dla edukacji momencie – momencie dokonywania zmian strukturalnych i programowych w systemie edukacji szkolnej i dążenia do podnoszenia jakości systemu dydaktycznego. Podkreśliła, że z tego faktu wynika główny cel obrad w czasie tej Konferencji. Powinna to być odpowiedź na pytanie „Jak  ma wyglądać edukacja, aby doprowadzić do wychowania „człowieka nowej jakości” rozumiejącego konieczność podjęcia odpowiedzialnych zadań dla ochrony przyrody i środowiska oraz  zachowania go dla przyszłych pokoleń.

Celem konferencji była ponadto prezentacja aktualnego stanu wiedzy przyrodniczej uczniów oraz studentów, wyników badań prowadzonych przez specjalistów różnych dziedzin nauk przyrodniczych, naukowców, nauczycieli i studentów, wymiana poglądów  i doświadczeń oraz promocja nowoczesnych rozwiązań dydaktycznych dla podnoszenia jakości kształcenia.

Tytuł i myśl przewodnia Konferencji „Wokół jakości edukacji przyrodniczej – nowe wyzwania” ukierunkowywała tematykę referatów i prezentowanych posterów, która obejmowała problemy związane z wdrażaniem  nowej podstawy programowej kształcenia ogólnego, podnoszeniem efektywności kształcenia przyrodniczego, wyzwalaniem kreatywności uczniów i studentów poprzez stosowanie metody naukowej w poznawaniu przyrody, wykorzystaniem metod nauczania, technologii i narzędzi informacyjno-komunikacyjnych do rozwiązywania problemów dydaktycznych w przedmiotach edukacji przyrodniczej. Prezentowano również dobre praktyki wykorzystujące metody pracy dydaktyczno-wychowawczej aktywizujące uczniów.

W konferencji udział wzięło ok. 60 osób, głównie przedstawicieli środowiska naukowego, nauczycielskiego, jak również przedstawicieli ośrodków metodycznych, którzy dzielili się wiedzą, doświadczeniami i refleksami dotyczącymi edukacji przyrodniczej.

W sześciu sesjach wygłoszono 41 referatów, natomiast w sesji posterowej zaprezentowano 16 posterów.

W konferencji czynnie uczestniczyło 4 pracowników naukowych z Instytutu Biologii, którzy wygłosili referaty:

dr hab. Małgorzata Nodzyńska (Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN) – Przyrodnicza edukacja poza formalna – preferencje uczniów,

dr Paweł Cieśla  (Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN) – Multimedia a samodzielna nauka ucznia,

dr hab. prof. Alicja Walosik¹, dr Marek Guzik¹, mgr Grzegorz Olejnik² (¹Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN; ²Gimnazjum nr 1 w Jaworzu) – Innowacja pedagogiczna poszerzająca kompetencje przyrodnicze uczniów, jako przykład niekonwencjonalnych rozwiązań dydaktycznych.

Referat ten opisywał innowację pedagogiczną realizowaną w Gimnazjum im. gen. broni St. Maczka w Jaworzu. Projekt innowacyjny pt. „Edukacja przyrodnicza szansą na rozwój kompetencji uczniów” jest realizowany od roku 2016/2017 i  obejmuje ostatnie trzy lata funkcjonowania Gimnazjum.

Animatorem projektu jest nauczyciel biologii mgr Grzegorz Olejnik we współpracy i pod patronatem Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, który reprezentowali prof. dr hab. Alicja Walosik i dr Marek Guzik. W ramach projektu zajęcia z uczniami gimnazjum są prowadzone przez pracowników naukowych Uniwersytetu Pedagogicznego, Uniwersytetu Śląskiego, Uniwersytetu Wrocławskiego oraz Uniwersytetu Gdańskiego. W zajęciach, które w dużej części są realizowane w formie wycieczek bierze udział 14 – 16 uczniów.

W trakcie Konferencji uczestnicy mieli okazję do zwiedzenia historycznych budynków Uniwersytetu ze słynną, remontowaną Aulą Leopoldina oraz Oratorium Marianum, gdzie Rektor Uniwersytetu prof. dr hab. Adam Jezierski – z wykształcenia chemik, dał krótki koncert na historycznych organach Adama Horatiusa Caspariniego z 1718 roku i koncertowym fortepianie. Następnie poprowadził uczestników przez kolejne sale wskazując najciekawsze eksponaty, a na tarasie Wieży Matematycznej – XVIII wiecznego Obserwatorium Astronomicznego pokazał prawie z lotu ptaka ciekawe miejsca we Wrocławiu. W drodze na wieżę przekraczaliśmy wytyczoną w podłodze linię południkową.

Kolejną atrakcją dla uczestników było zwiedzenie Ogrodu Botanicznego w trakcie gry terenowej, którą prezentowali nauczyciele jednego z najlepszych wrocławskich liceów – XVI LO. Grę poprzedziła sesja naukowa w salach szkolnych gdzie zostały zaprezentowane ciekawe propozycje rozwiązań dydaktycznych w nauczaniu biologii. Ponadto swoje podręczniki wraz z obudową dydaktyczną do nowej podstawy programowej z przyrody i biologii do szkoły podstawowej (2017) zaprezentowały różne wydawnictwa np.: Viking i Mac.

Jak podkreślono na zakończenie trzydniowych obrad Konferencja „była doskonałą okazją do refleksji nad zmieniającą się rolą nauczyciela i ucznia we współczesnej szkole”.

Alicja Walosik, Marek Guzik