Historia Instytutu

HISTORIA INSTYTUTU BIOLOGII

1946–1970
Nasza Uczelnia rozpoczęła działalność w 1946 roku, jako Państwowa Wyższa Szkoła Pedagogiczna. W roku akademickim 1946/1947, została utworzona Sekcja Przyrodniczo–Geograficzna, którą następnie przekształcono w Wydział Przyrodniczo–Geograficzny. W strukturze Wydziału wyodrębniono Sekcję Biologii z Zakładem Biologii i dwoma pracowniami: Pracownią Botaniki oraz Pracownią Zoologii. Do roku 1950, Zakładem Biologii kierował dr Jerzy Kreiner. W 1953 roku, Państwowa Wyższa Szkoła Pedagogiczna Zarządzeniem Ministra Oświaty, została przekształcona w Wyższą Szkołę Pedagogiczną, a Wydział Przyrodniczo–Geograficzny zmienił nazwę na Wydział Geograficzno–Biologiczny. Dotychczasowe Pracownie zostały przekształcone w Katedrę Botaniki oraz Katedrę Zoologii. Kierowanie Katedrą Botaniki powierzono dr hab. Kazimierzowi Kostrakiewiczowi, natomiast Katedrą Zoologii kierował dr hab. Adam Dziurzyński. W 1954 roku, w ramach Katedry Botaniki, powołano Zakład Botaniki, na czele z kierownikiem dr hab. Kazimierzem Kostrakiewiczem oraz Zakład Chemii, na czele z kierownikiem dr hab. L. Musiałem. Kolejne zmiany nastąpiły w 1957 roku. W Katedrze Zoologii został powołany Zakład Metodyki Biologii i Zakład Zoologii, którego kierownikiem został dr hab. Adam Dziurzyński, pełniący nadal funkcję kierownika Katedry Zoologii. W 1958 roku, w ramach Katedry Botaniki został utworzony Zakład Fizjologii Roślin, z kierownikiem dr hab. Jerzym Zurzyckim, a w Katedrze Zoologii powołano Zakład Fizjologii Zwierząt, z kierownikiem dr hab. A. Kulczyckim. W 1960 roku, na kierownika Zakładu Metodyki Biologii została powołana mgr I. Molewicz, natomiast kierownikiem Katedry i Zakładu Zoologii został dr J. Wilburg. W 1961 roku, w wyniku reorganizacji, Zakład Chemii oddzielił się od Katedry Botaniki i został przekształcony w Katedrę Chemii, której kierownikiem pozostał dr hab. L. Musiał. Jednocześnie na kierownika Katedry i Zakładu Zoologii został mianowany dr hab. Włodzimierz Juszczyk. W 1967 roku, z Katedry Zoologii został wydzielony Zakład Metodyki Biologii, na czele którego stanął dr hab. Wiesław Stawiński. W 1968 roku, kierownictwo w Zakładzie Fizjologii Roślin objął doc. dr hab. Jan Krupa, natomiast w 1969 roku kierownikiem Katedry i Zakładu Botaniki został dr hab. Mieczysław Rozmus.

1971–2006
Rok 1971 okazał się rokiem przełomowym, ponieważ w miejsce dotychczasowych trzech Katedr został utworzony Instytut Biologii. W ramach Instytutu powołano Zakład Botaniki i Fizjologii Roślin, na czele z kierownikiem doc. dr hab. Mieczysławem Rozmusem, Zakład Zoologii i Fizjologii Zwierząt, pod kierownictwem prof. dr hab. Włodzimierza Juszczyka oraz Zakład Dydaktyki, z kierownikiem dr hab. Wiesławem Stawińskim. Katedra Chemii została wydzielona ze struktury Instytutu Biologii, pozostając na Wydziale Geograficzno–Biologicznym, jako Samodzielny Zakład Chemii, z kierownikiem prof. dr hab. L. Musiałem. W 1977 roku, zostały utworzone dwa nowe Zakłady: Zakład Fizjologii Roślin, z kierownikiem doc. dr hab. Janem Krupą i Zakład Fizjologii Zwierząt, z kierownikiem prof. dr hab. Henrykiem Lachem. W 1988 roku, w Instytucie Biologii powstał Zakład Ekologii i Ochrony Środowiska,
pod kierownictwem doc. dr hab. Zofii Ciesielskiej oraz Zakład Genetyki i Cytologii, kierowany przez prof. dr hab. Mieczysława Rozmusa. W tym samym czasie nowym kierownikiem Zakładu Botaniki został doc. dr hab. Józef Kiszka, który pełnił tę funkcję do 2007 roku. W 1990 roku, utworzono Zakład Biomedycznych Podstaw Rozwoju i Wychowania, kierowany przez doc. dr hab. Stanisława Krawczyka, który następnie zlikwidowano w roku 1992. W 1991 roku, uruchomiono Zakład Mikrobiologii, którego kierownikiem został doc. dr hab. Ryszard Pado. W latach 1998–2001, kierownikiem Zakładu Genetyki i Cytologii był prof. dr hab. Jacek Radwan, a w latach 2001–2013 funkcję tę pełnił prof. dr hab. Zbigniew Miszalski. W latach 2001–2004, kierownictwo Zakładu Ekologii i Ochrony Środowiska objął dr hab. Krzysztof Siuda, prof. AP. W 2002 roku, do Zakładu Genetyki i Cytologii dołączyła dr hab. Maria Wędzony, a na kierownika Zakładu Dydaktyki Biologii został powołany dr hab. Jerzy Wołek. W wyniku reorganizacji w 2004 roku, z Zakładu Ekologii i Ochrony Środowiska został wydzielony Zakład Zoologii Bezkręgowców i Parazytologii, pod kierownictwem dr hab. Krzysztofa Siudy, prof. AP. Równocześnie Zakład Ekologii i Ochrony Środowiska uległ powiększeniu o grupę pracowników, pod kierownictwem prof. dr hab. Bogusława Bobka. Zmieniła się również dotychczasowa nazwa Zakładu na Zakład Ekologii, Badań Łowieckich i Ekoturystyki. W 2005 roku, pracę w Instytucie Biologii rozpoczęli prof. dr hab. Maria Filek oraz dr hab. Jacek Wasilewski, a w 2006 roku dr hab. Mieczysław Mazur. W 2006 roku, Zakład Zoologii zmienił nazwę na Zakład Zoologii Kręgowców i Biologii Człowieka, a na kierownika został powołany dr Marek Guzik. W tym samym roku z Wydziału Matematyczno–Fizyczno–Technicznego do Instytutu Biologii została przeniesiona Katedra Chemii. W jej obrębie utworzono Zakład Dydaktyki Chemii, na czele z kierownikiem dr hab. Janem Rajmundem Paśko, prof. AP, Zakład Biochemii, z kierownikiem prof. dr hab. Marią Filek oraz Zakład Chemii, pod kierownictwem dr hab. Marii Jolanty Korohody, prof. AP, która do 2008 roku była również kierownikiem Katedry Chemii.

2007-2022
W 2007 roku, pracę w Instytucie Biologii rozpoczęli: dr hab. Maria Zembala w Zakładzie Biochemii, dr hab. Urszula Bielczyk w Zakładzie Botaniki (obejmując kierownictwo tego Zakładu) oraz dr hab. Andrzej Skoczowski w Zakładzie Fizjologii Roślin (jako kierownik Zakładu). W 2008 roku, uległa rozwiązaniu Katedra Chemii, a poszczególne Zakłady zostały wcielone w strukturę Instytutu Biologii. Obowiązki kierownika Zakładu Chemii przejął dr Waldemar Tejchman. W tym samym roku, na stanowisko kierownika Zakładu Zoologii Bezkręgowców i Parazytologii został wybrany dr hab. Mieczysław Mazur prof. UP. W 2008 roku, do Zakładu tego przyjęto nowego pracownika prof. dr hab. Wiesława Krzemińskiego. W 2009 roku, Zakład Chemii został połączony z Zakładem Dydaktyki Chemii i w wyniku tej fuzji powstał Zakład Chemii i Dydaktyki Chemii, kierowany przez dr hab. Jana Rajmunda Paśko, prof. UP. Natomiast Zakład Biochemii połączono z Zakładem Fizjologii Zwierząt w Zakład Biochemii i Fizjologii Zwierząt, a na kierownika powołano prof. dr hab. Marię Filek. Dodatkowo, Zakład Dydaktyki Biologii zmienił nazwę na Zakład Edukacji Komunikacji i Mediacji Przyrodniczej. Kierownictwo Zakładu objęła dr hab. Katarzyna Potyrała, prof. UP. W tym samym roku, Zakład Mikrobiologii przekształcono w Pracownię Mikrobiologii i włączono jednocześnie do Zakładu Zoologii Bezkręgowców i Parazytologii. Kierownikiem Pracowni Mikrobiologii została dr Magdalena Greczek–Stachura. W 2011 roku, Pracownię Mikrobiologii przeniesiono do Zakładu Fizjologii Roślin, a od 2013 roku jej kierownictwo powierzono dr Tomaszowi Batorowi. Następnie, od 2015 roku funkcję kierownika tej Pracowni objęła ponownie dr hab. Magdalena Greczek–Stachura, prof. UP. W 2010 roku, Zakład Genetyki i Cytologii zmienił nazwę na Zakład Biologii Komórki i Genetyki. W 2011 roku w Instytucie Biologii, po podziale Zakładu Biochemii i Fizjologii Zwierząt, został utworzony Zakład Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii. Kierownictwo nowego Zakładu powierzono prof. dr hab. Marii Filek. Równocześnie Zakład Biochemii i Fizjologii Zwierząt zmienił nazwę na Zakład Fizjologii Zwierząt i Toksykologii, którego kierownikiem został dr hab. Grzegorz Formicki, prof. UP. W 2012 roku, w Zakładzie Botaniki rozpoczął pracę jako kierownik Zakładu dr hab. inż. Tomasz Zielonka, a do Zakładu Fizjologii Zwierząt i Toksykologii dołączył prof. dr hab. Peter Massanyi. W 2013 roku, nastąpił podział Zakładu Chemii i Dydaktyki Chemii. Kilku pracowników, związanych z badaniami w zakresie dydaktyki chemii przeszło do Zakładu Komunikacji i Mediacji Przyrodniczej, a Zakład przekształcono w Pracownię Chemii, której kierownikiem został dr Waldemar Tejchman. Pracownię tę włączono do Zakładu Biologii Komórki i Genetyki. W tym samym roku, nastąpiła również zmiana kierownika Zakładu Fizjologii Roślin, którą to funkcję objął dr hab. Andrzej Rzepka, prof. UP. W 2014 roku, pracę w Instytucie Biologii podjął prof. dr hab. Zbigniew Szeląg, który objął kierownictwo Zakładu Botaniki, a dotychczasowy kierownik dr hab. Tomasz Zielonka, prof. UP. przejął kierownictwo w Zakładzie Ekologii, Badań Łowieckich i Ekoturystyki. Dodatkowo, Zakład Edukacji Komunikacji i Mediacji Przyrodniczej zmienił nazwę na Zakład Dydaktyki Nauk Przyrodniczych, a kierownikiem została dr hab. Alicja Walosik, prof. UP. W 2015 roku, w celu uaktualnienia profilu działalności, zmieniono nazwę Zakładu Ekologii, Badań Łowieckich i Ekoturystyki na Zakład Ekologii i Ochrony Środowiska.
do roku 2022 Instytucie Biologii Uniwersytetu Pedagogicznego funkcjonowało 7 Katedr.

 

Budynki
Początkowo siedziba Instytutu Biologii Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie mieściła się przy ul. Straszewskiego 22, w rodzimym budynku Uczelni. Ze względu na rosnące potrzeby lokalowe, w 1955 roku Instytut Biologii został przeniesiony do budynku przy ul. Podbrzezie 3. W marcu 2012 roku, Instytut Biologii uzyskał pomieszczenia w nowo wybudowanym skrzydle głównego budynku Uniwersytetu przy ul. Podchorążych 2, do którego została przeniesiona dyrekcja oraz część Zakładów i Pracowni. Pozostała część Instytutu Biologii została przeniesiona w lipcu 2019 roku.

 

HISTORIA INSTYTUTU BIOLOGII I NAUK O ZIEMI

2023-obecnie

Z dniem 1 lutego 2023 powstał nowy Instytut: Instytut Biologii i Nauk o Ziemi, zrzeszających dotychczasowych pracowników Instytutu Biologii oraz część pracowników dotychczasowego Instytutu Geografii, reprezentujących dziedzinę:  Nauki o Ziemi i Środowisku. Liczba Katedr zwiększyła się do 9.

 

Dyrektorzy
W pierwszych latach funkcjonowania Instytutu Biologii dyrektorem był prof. dr hab. Włodzimierz Juszczyk, a jego zastępcą doc. dr hab. Henryk Lach. W 1981 roku, na stanowisko dyrektora Instytutu Biologii został wybrany doc. dr hab. Jan Krupa, który pełnił tę funkcję do 1987 roku. W latach 1981–1984, zastępcą dyrektora była doc. dr hab. Zofia Ciesielska, a w latach 1984–1987 był doc. dr hab. Stanisław Krawczyk. W 1987 roku, dyrektorem został doc. dr hab. Władysław Zamachowski, a na jego zastępcę mianowano doc. dr hab. Stanisława Krawczyka. W 1993 roku, dotychczasowy dyrektor prof. dr hab. Władysław Zamachowski został wybrany na stanowisko Prorektora Wydziału Geograficzno–Biologicznego, natomiast ówczesny zastępca dyrektora prof. dr hab. Wiesław Stawiński został Prodziekanem Wydziału. W tej sytuacji, w 1994 roku, nowym dyrektorem Instytutu Biologii został dr Lucjan Schimscheiner, a na zastępcę dyrektora powołano dr Marka Guzika – obydwaj pełnili te funkcje do 1997 roku. W kolejnych latach, dyrektorem Instytutu Biologii był dr Lucjan Schimscheiner, a zastępcą – w latach 1997–2003 dr Ryszard Kozik, a w latach 2003–2006 dr Ryszard Kozik i dr hab. Krzysztof Siuda, prof. AP. Od 2006 do 2009 roku, funkcję dyrektora Instytutu pełnił prof. dr hab. Jerzy Wołek. W kolejnych dwóch kadencjach, w latach 2009–2017, dyrektorem Instytutu Biologii był dr hab. Andrzej Rzepka, prof. UP. W pierwszej kadencji na zastępcę dyrektora wybrano dr Lucjana Schimscheinera, a w drugiej dr Marka Guzika. Od 2017 roku funkcję dyrektora Instytutu Biologii pełni dr hab. Agnieszka Greń, prof. UP. Obecnie zastępcami dyrektora są dr hab. Łukasz Binkowski prof. UP (ds. Nauki) oraz dr Grzegorz Rut (ds. Kształcenia).

2023

W roku 2023 Dyrektorem nowego Instytutu Biologii i Nauk o Ziemi została Pani dr hab. prof. UKEN Agnieszka Greń. Do grona Zastępców Dyrektora Instytutu dołączył dr hab. Tomasz Bryndal, prof. UKEN (Zastępca Dyrektora ds Geografii).

2024

W roku 2024 stanowisko Dyrektora Instytutu Biologii i Nauk o Ziemi objął dr hab. Łukasz Binkowski prof. UKEN. Zastępcą Dyrektora ds Kształcenie pozostał dr Grzegorz Rut.
Dr hab. Tomasz Bryndal, prof. UKEN objął stanowisko Dyrektora ds Ogólnych.

Dydaktyka
W Instytucie Biologii i Nauk o Ziemi aktualnie realizowane są kierunki studiów stacjonarnych i niestacjonarnych I, II stopnia oraz jednolitych magisterskich z: biologii; ochrony środowiska; bioinformatyki; psychologii i biologii zwierząt oraz geografii. Integralną częścią programu kształcenia są studenckie praktyki pedagogiczne i zawodowe, które stanowią weryfikację, a także uzupełnienie wiedzy oraz dają możliwość zastosowania w praktyce nabytych umiejętności i kwalifikacji. Od 2007 roku, wielu absolwentów kontynuowała również naukę na studiach doktoranckich III stopnia (obecnie Szkoła Doktorska). Szeroko pojęty rozwój naukowy oraz dydaktyczny umożliwiają studentom i doktorantom działające w Instytucie: Studenckie Koło Naukowe „Biosfera”. Ponadto, w ramach programu Erasmus i Erasmus+, studenci mogą poszerzać wiedzę biologiczną w krajowych i zagranicznych ośrodkach naukowo–dydaktycznych. Pracownicy Instytutu Biologii podejmują intensywną działalność popularyzatorską podczas Dni Otwartych Uczelni, Festiwalu Nauki i Sztuki w Krakowie, Festiwalu Innowacji, Małopolskiej Nocy Naukowców oraz w ramach spotkań Uniwersytetu Dzieci i Rodziców.